50. rocznica śmierci Eugeniusza Kwiatkowskiego

135 lat temu urodził się Eugeniusz Felicjan Kwiatkowski, polski ekonomista, polityk, minister przemysłu i handlu, wicepremier, minister skarbu. Był jednym z współtwórców budowy portu i miasta w Gdyni. To z jego inicjatywy powstał Centralny Ośrodek Przemysłowy. Eugeniusz Kwiatkowski w znacznym stopniu przyczynił się też do powstania Stalowej Woli, wniósł wielki wkład w rozwój polskiego przemysłu chemicznego: zakładów azotowych w Chorzowie i Tarnowie. 22 sierpnia przypada 50 rocznica śmierci tego wybitnego Polaka.

Eugeniusz Kwiatkowski przyszedł na świat w Krakowie 30 grudnia 1888 r. Wkrótce rodzina Kwiatkowskich zamieszkała w Czernichowcach koło Zbaraża. W 1907 r. otrzymał świadectwo dojrzałości. Pierwszy rok studiów spędził na Wydziale Chemii Politechniki Lwowskiej, na dalsze studia wyjechał do Monachium. W 1913 roku powrócił do Lwowa, w którym odbył praktykę w Gazowni Miejskiej. W okresie studiów we Lwowie związał się z młodzieżowymi organizacjami niepodległościowymi „Zet” i „Zarzewie”, a następnie był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. W czasie I wojny światowej Eugeniusz Kwiatkowski walczył w oddziałach Legionów Polskich oraz współpracował z Polską Organizacją Wojskową. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Kwiatkowski był pracownikiem oddziału chemicznego Głównego Urzędu Zaopatrzenia Armii przy Ministerstwie Spraw Wojskowych.

W 1921 r. rozpoczął pracę jako wykładowca na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej. Dwa lata później zaczął pełnić funkcję dyrektora technicznego Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie.
Kariera polityczna Eugeniusza Kwiatkowskiego zaczęła się w 1926 r., kiedy na wniosek prezydenta Mościckiego otrzymał nominację na ministra skarbu i wicepremiera do spraw gospodarczych. Minister Kwiatkowski był pomysłodawcą budowy portu w Gdyni. Z jego inicjatywy powstała również fabryka związków azotowych w podtarnowskich Mościcach. Cały czas podkreślał znaczącą rolę rozwoju handlu morskiego oraz powstania Dalekomorskiej Floty Rybackiej. W latach 1931-1935 Kwiatkowski był dyrektorem Państwowych Fabryk Związków Azotowych w Chorzowie i Mościcach. Od października 1935 do 30 września 1939 r. pełnił funkcje wicepremiera i ministra skarbu. Kwiatkowski był twórcą Czteroletniego Planu Inwestycyjnego na lata 1936-1940. Od 1937 roku patronował Centralnemu Okręgowi Przemysłowemu.

W obliczu klęski wrześniowej wraz z rządem opuścił Polskę 17 września 1939. W latach 1939–1945 był internowany w Rumunii. 8 lipca 1945 powrócił do kraju i w latach 1945–1948 był Delegatem Rządu dla Spraw Wybrzeża. Wiele czasu pochłaniały Kwiatkowskiemu inne funkcje, pracował m.in. w Komisji Planu Zabudowy Trójmiasta, Komisji do Spraw Stoczni, Komisji Badania Potrzeb i Rozwoju Ziem Odzyskanych. W latach 1947-1952 był posłem na Sejm Ustawodawczy. W 1948 roku został odsunięty od działalności publicznej i przeniesiony na przymusową emeryturę z administracyjnym zakazem pobytu na Wybrzeżu i w Warszawie. Przez resztę życia Eugeniusz Kwiatkowski mieszkał w Krakowie, gdzie zajmował się działalnością naukową. Był wykładowcą, pisał artykuły do czasopism fachowych i należał do wielu towarzystw naukowych.

9 lipca 1974 r. Senat Uniwersytetu Gdańskiego „w uznaniu nieprzemijających zasług dla rozwoju polskiej gospodarki morskiej, floty handlowej oraz portu i miasta Gdyni, budowniczemu Centralnego Okręgu Przemysłowego, wybitnemu przedstawicielowi polskiej myśli gospodarczej” Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu nadał tytuł doktora honoris causa nauk ekonomicznych. Uroczystość wręczenia dyplomu miała miejsce przy łóżku ciężko chorego 17 sierpnia 1974 r.
Zmarł 22 sierpnia 1974. Został pochowany na krakowskim cmentarzu Rakowickim obok swojego syna (poległego podczas II wojny światowej). Uroczystościom pogrzebowym Eugeniusza Kwiatkowskiego przewodniczył kardynał Karol Wojtyła.

Oprac. na podstawie:

https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2875920,Eugeniusz-Kwiatkowski-Przez-cale-zycie-chcial-zmieniac-Polske
https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/historia/postacie-historyczne/eugeniusz-kwiatkowski
https://edukacja.ipn.gov.pl/edu/wystawy/biografie-elementarne/187090,Eugeniusz-Kwiatkowski.html